Oto-Kontrolünüzü Geliştirmek İçin Güçlü Bir Yol
Benlik kavramı, kişinin tüm nitelikleri ve özellikleri hakkındaki düşünceleri ve inanışlarıdır ayrıca ‘’Ben kimim?’’ sorusuna verdiği cevaptır. Yüksek benlik açıklğı, kişinin kendisi hakkında açık temiz, tutarlı ve stabil bir fikre sahip olmasıdır. Yani Türkçede kendinden emin olmak tanımının kelime karşılığı da diyebiliriz. Yeni bir araştırma, yüksek benlik anlayışına sahip insanların kendilerini daha kolay kontrol ettiklerini ortaya koydu.
Sen kimsin? Kendini ne kadar iyi tanıyorsun? Bu sorulara verdiğin cevaplardan emin misin?
Bu soruların cevapları, öz-benlik kavramının kapılarını aralayan ve toplumdaki rollerimiz konusunda çok önemli bilgiler sunan kritik sorulardır. Öz-benlik kavramı yalnızca bu 3 soruda bulunamayacak kadar derin bir mesele olsa da , kişinin iyi bir başlangıç yapması için gereken sorulardır. Bu kavrama ayrıca, uzun vadedeki planlarımız da girer örneğin ilerde ne olmak istediğimiz, nerelerde nasıl hedefler oluşturduğumuz gibi.
Nedir bu Öz-Benlik Algısı ve Oto-Kontrol?
Personality and Social Psychology Bulletin dergisinde yayınlanan araştırmayı tartışmadan önce, arkaplan bilgilerini de sunmak isteriz.
Benlik kavramı aslında kişinin kendisi ile ilgili inançlarının ve bilgi birikiminin açık, gerçekçi, kabullenilmiş ve güvenli bir şekilde olma hali ile sağlıklı hale gelir. Bu soru başlıklarının cevapları ne kadar net değilse, kişinin belirsizlik hali yaşaması da o kadar yüksek olur. Genelde kendisine değil, çevresine güvenerek hareket eder bu sağlıksız benliğe sahip kişiler. Yani kendi fikirlerini ve kendi aksiyonlarını göstermekten çok fazla çekinirler.
Yani kişi kendilik kavramını ne kadar netleştirirse, dış etmenlere karşı o kadar sağlam bir iradeye sahip olur. Düşük benlik algısına sahip insanlar, bir başkasının politik bakış açısından kolayca etkilenirler, marketlerdeki önerilen ürünleri düşüncesizce satın alırlar veya güvenliği sürekli bir başkasının varlığında ararlar. Ayrıca oto-kontrol eksikliği ile ilişkilendirilir. Bu yüzden, güvenliği dışarıda arayan insanların oto-kontrolü de düşük ise, tek gecelik ilişki tekliflerine hayır diyemezler. Bunun zararlı olup olmadığı gibi konularda fikirlerini dile getiremezler. Yani aslında ‘vur kafasına al şekerini’ kıvamında bir insana dönüşebilirler.
Ne Anlamalıyız?
Benlik kavramının netliği tutarlı stabil ve gerçekçi olmalıdır. Eğer kişinin kendisine bile yalan söylediği bir ortam mevcutsa yani kendisi dahil kimse onu tanımıyorsa, kişinin ne yapacağı pek belli olmaz çünkü kendisini kontrol etme yetisi zayıf olacaktır.
Pek çok insan, sosyal ve psikolojik sorunlarının kaynağının düşük benlik algısı olduğunu hissetmezler. Yani neyi bilmediklerini bile bilmezler, ancak yine de toplumda bir şekilde faaliyet göstermeye çalışırlar. Kendi benlik algıları düşük ise, kişi güvenlik, tutarlılık ve sabitlik ihtiyacını bir başka insanda arayacaktır. Örneğin bir insanı kopyalamak yada onun gibi olmaya çalışmak. Kopyalanan insan tarzında ufacık bir değişime gittiği zaman o insana öfke duymak. Çünkü stabillik arzusunun önüne geçilmiş hisseder.
Öz benlik kavramın hakkında çok daha fazla okumalar yapılmalıdır. Kişinin hayatı boyunca yanında olacak tek insanı, kendisini tanıması en elzem durumlardan birisidir. Eğer bu konularda sıkıntılara sahipseniz, bir psikoterapi gözetiminden geçmekte fayda var. Psikoterapi, aklı başında insanların davranışıdır.
