Ülkemizde psikolojik sağlığı etkileyen pek çok yeni gelişme neredeyse her gün görülebiliyor. Bu da toplumsal olarak iyileşme ihtiyacını çoğaltıyor. İnsanlardaki bu ihtiyacın farkına varan dolandırıcıların yeni bir taktiği mevcut : Sahte psikologlar!
Sahte psikolog sayısı her geçen gün artış gösteriyor. Herhangi bir ruh sağlığı alanında diploması bulunmayan insanların, psikolog ünvanını kullanarak insanların parasını aldıkları ve sözde tedaviler uyguladıkları ortaya çıktı. Bu dolandırıcıların sayısı azımsanmayacak kadar yüksek.
Psikologlar Derneği Başkanı Çukur, ‘’Derneğimize ihbar yağıyor’’ derken, Psikiyatri Derneği Başkanı Akgün ise ‘’Terapi, cerrahi müdahaleye benzer. Çok hassas bir süreçtir’’ ifadelerini kullanarak uyardı.
Sahte psikologlar vatandaşların yaşamlarında zaten var olan sıkıntıları çözmeyi amaçlamayan, hatta daha fazla sıkıntıya sebep olan korkunç bir kabus halini aldı. İnsanlar bu sahte psikologlar sonrasında intihar etme düşüncelerine bile sahip olabiliyor!
Türkiye’de psikologların bir meslek yasaları yok. Bu yüzden de belirli bir denetim mevcut olmadığı için, dolandırıcılar anayasadaki bu açıkları kullanarak sahte psikolog olma olayının önü açılıyor. TPD başkanı Prof. Dr. Cem Çukur, derneğe bir çok sahte psikolog ihbarı yapıldıüını urguladı. ‘’İhbar hattımızda bir çok mağdur şikayette bulunuyor. Her ay 3-4 dava açıyoruz. Şu anda hali hazırda devam eden 50’den fazla sahte psikolog davası mevcut. Her ay 100’den fazla sahte psikolog bildirisi geliyor. Bunca sıkıntıyla mücadele etmek için kısıtlı bütçemiz var. Davalar sonlandığı zaman bunu çeşitli yayın organlarımız ile insanlara duyurmaya çalışıyoruz’’ dedi.
Kim Olduğu Belirsiz İnsanlar
Geçmişte ‘’Psikoloğunun Diplomasını Sor’’ isminde bir kampanya ile insanları uyarmaya çalıştıklarını hatırlatan Prof. Dr. Çukur, cümlelerine şöyle devam etti :
‘’Sahte psikolog veya sahte ruh sağlığı uzmanı sayısındaki bu muazzam artışın bir çok sebebi var. Biri, yasal bir mevzuat düzenlemesi mevcut değil. Psikologlar için düzenlenen bir meslek yasası mevcut değil. Bu konuda anayasal bir boşluk var. İkinci sebep ise yasal sürecin yokluğunun yanında, ülkemizde ruh sağlığı için bir hizmete erişim çok zor veya pahalı. Sağlık Bakanlığı bu işe yeteri kadar önem vermiyor. Şu anda bir çok ruh sağlığı hizmetinde sigortalama mevcut değil. Üçüncü sebep ise gerçek bir denetleme yapılmıyor. Çünkü buna dair anayasal bir denetim mekanizması oluşturulmadı. Kendisine yaşam koçu, ruhsal enerji uzmanı gibi ne olduğu belirsiz insanlar, milletin paralarını sömürüyor.
Gerçek Psikolog Nasıl Seçilir?
En önemlisi diplomasının olması gerekliliği. Bir insanın kendisine psikolog demesi mümkün değil aksi takdirde. Bir üniversitenin Psikoloji lisans bölümünden mezun olan insanlar psikolog ünvanını kullanabilir. PDR bölümlerinden mezun olan insanların ünvanları psikolog değildir, psikolojik danışmandır. Psikologlar, doktor değildir, tıp mezunu değildir. Psikiyatristler tıp doktorudur. Top bölümünden mezun olduktan sonra psikiyatri üzerine uzmanlık yapmış kişilerdir. Bu bilgiler önemli.
Kişinin diplomasının olup olmadığından emin olmalısınız. Pek çok danışan ne yazık ki seçtiği psikoloğun diplomasını sormuyor. Ben en azından yüzlerce danışandan yalnızca bir tanesinin bu soruyu sorduğunu duydum. Diploma önemli. Daha sonrasında da mümkünse klinik psikoloji yüksek lisansını bitirmiş psikologlara yönelmeniz daha yararlı olacaktır. Bilimsel yöntemler ile, psikolojinin kabul ettiği ve tanıdığı yöntemler ile terapi uygulamaları yapıyor olması önemli. Bunun için dışarıdan da yetkili kurumlardan eğitim alınabiliyor. Mümkünse bu eğitimlerinin olup olmadığını sorunuz. Varsa sertifikalarını sorunuz. Eğer birisi reiki, quantum rahatlama, yaşam koçluğu, hayat rehberliği gibi saçma sapan isimler üzerinden ticaret yapıyorsa hemen uzaklaşın.
Sahte Psikologların Meslek Ahlakı Dertleri Yok!
Biz psikologlar, belirli meslek ahlakı kuralları dahilinde işimizi yapmaya çalışırız. Eğer hatalı bir uygulama sonucunda danışan zarar görürse, bu durum diplomamızın iptaline dolayısıyla meslekten men edilmemize kadar yol alabilir. En büyük koruyucu mekanizma aslında bu.
Ayrıca terapi esnasında dikkat etmemiz gereken yüzlerce meslek ahlakı kuralı mevcut. Bu kurallar terapötik ittifakın sınırlarını belirler ve hem danışanı hem terapisti olası sıkıntılı durumlardan korumuş olur. Ancak sahte psikologların böyle dertleri olmadığı için, 3-5 lira kazanmak uğruna sizi sömürürler ve bunun için hiçbir şey kaybetmezler. Çünkü bir koruyucu mekanizma, bu dolandırıcılar için mevcut değildir.
Derhal Polise Haber Verin!
Sahte psikologluk bir dolandırıcılık türüdür. Para cezasından tutun, hapis cezasına kadar geniş bir skalada ceza gerektirir. Son yıllarda TPD’nin (Türk Psikologlar Derneği) bu konularda çok fazla ihbar aldıklarını, ve sürekli dava açtıklarını, 2023 sonunda hali hazırda 50’den fazla sahte psikolog davası ile uğraştıklarını söyledi. Ancak buna devletin bir çözüm mekanizması olmadığı için, TPD tüm avukat ve dava masraflarını kendi ceplerinden karşılamak zorunda kalıyorlar. Türkiye Devleti’nin ne yazık ki anayasasında henüz psikologlar adına düzenlenmiş bir meslek yasası yok. Ancak bu, siz danışanları korumayacağımız anlamına gelmiyor. Tek yapmanız gereken sahte bir psikolog teşhis ettiğiniz zaman, yetkililere haber vermek.
