Çocuklar, saf ve savunmasız varlıklardır. Bu sebepten fiziksel, psikolojik ve cinsel istismar ne demektir onun bile farkında değillerdir. Bu konuda iş ebeveynlere düşmektedir. Maalesef kendini yetiştirememiş, kötü niyetli insanların da var olduğu bir dünyada çocuklar bir yetişkin olana kadar ebeveynlerinin gözetimi ve koruması altında olmalıdırlar. Ebeveynler ve eğitimciler, çocukların bu tür istismar biçimlerine karşı bilinçlenmelerini sağlamak ve onları korumak için çeşitli stratejiler geliştirmelidirler. Bu yazıda, çocukları bilinçlendirme ve onları istismardan koruma yöntemlerini derinlemesine inceleyeceğiz.
1. İstismar Nedir ve Neden Bilinçlendirme Önemlidir?
İstismar, bir kişinin diğerine fiziksel, psikolojik ya da cinsel zarar verme eylemidir. Çocuklar üzerinde yapılan istismarlar, uzun vadeli psikolojik etkiler yaratabilir ve bireylerin yaşam kalitesini düşürebilir. Bilinçlendirme, çocukların kendilerini koruyabilecekleri bilgileri öğrenmelerini ve sağlıklı sınırlar koymalarını sağlar. Onlara “Hayır” diyebilmeyi öğretebilmeliyiz.
2. Fiziksel İstismara Karşı Bilinçlendirme
Fiziksel istismar, bir çocuğa fiziksel zarar verme eylemlerini içerir. Bu, vurma, tekmeleme veya diğer fiziksel şiddet biçimlerini kapsar. Çocukların bu tür şiddetten korunmaları için bilinçlendirilmesi şarttır. İşte bu konuda atılabilecek adımlar:
- Güvenli Alanlar Tanımlama: Çocuklara, fiziksel olarak kendilerini güvende hissetmeleri gereken yerler ve kişiler hakkında bilgi vermek önemlidir. Ebeveynler ve öğretmenler, çocuklara güvenli alanlar ve kişileri tanımlayarak, bu alanların dışındaki kişilere ve durumlara karşı dikkatli olmalarını öğretmelidir. Güveni önce ailede vermek önemlidir. Çocuk ebeveynlerinin yanında kendini güvende hissetmeli ve her şeyi onlarla paylaşacak kadar onlara güven duymalıdır. Çocuk böyle hissetmiyorsa ebeveynler kendini gözden geçirmelidir.
- Kişisel Sınırlar Eğitimi: Çocuklara kişisel sınırlar hakkında eğitim vermek, onları fiziksel istismara karşı koruyabilir. Çocuklar, bedenlerinin özel ve dokunulmaz olduğunu bilmelidirler. Bu konuda açık ve yaşlarına uygun bir dil kullanmak önemlidir. Çocukların böyle bir durumda ya da olasılığında karşı koyması ve güvendiği bir yetişkin ile bu durumu paylaşması öğretilmelidir.
3. Psikolojik İstismara Karşı Bilinçlendirme
Psikolojik istismar, bir çocuğun ruhsal sağlığına zarar verme eylemlerini içerir. Bu tür istismarlar, çocukların özsaygısını zedeleyebilir ve uzun vadeli travmalara yol açabilir. Psikolojik istismara karşı bilinçlendirme şu yollarla yapılabilir:
- Olumlu İletişim ve Destek: Çocuklara duygularını ifade etmeleri için bir ortam sunmak, onların psikolojik istismardan korunmasına yardımcı olabilir. Açık iletişim ve destekleyici bir ortam, çocukların kendilerini güvende hissetmelerine katkıda bulunur.
- Kendine Güven Geliştirme: Çocukların özsaygılarını ve kendine güvenlerini geliştirmelerine yardımcı olmak, psikolojik istismarın etkilerini azaltabilir. Ebeveynler ve eğitimciler, çocuklara kendi değerlerini ve yeteneklerini fark etmeleri konusunda rehberlik edebilirler.
4. Cinsel İstismara Karşı Bilinçlendirme
Cinsel istismar, çocukların cinsel olarak rahatsız edilmesi ve kötüye kullanılmasıdır. Bu tür istismara karşı bilinçlendirme, çocukların kendilerini koruyabilmeleri için kritik bir adımdır:
- Cinsellik ve Gizlilik Eğitimi: Çocuklara, vücutlarının özel olduğunu ve cinsel konuların özel bir şekilde ele alınması gerektiğini öğretmek önemlidir. Bu tür bilgiler, çocukların cinsel istismara karşı savunmalarını güçlendirebilir. Hayatın her alanında ebeveynler yanlarında olmayabilirler. Güvenilir sandığımız insanlar bizleri hayal kırıklığına uğratabilirler. Maalesef artan vakalar bizi bu konuda daha tedbirli olmaya yönlendirmektedir. Çocuklara vücutlarının özel alan olduğunu, dokunulmasına müsade etmemeleri, aksi halde bağırıp yardım istemesi gerektiğini ya da bu konuyu acilen ebeveyni ile paylaşması gerektiğini anlatmak gerekir.
- Güvenli Kişi ve İletişim Kanalları: Çocuklara, kendilerini rahatsız eden bir durumla karşılaştıklarında güvenebilecekleri kişiler ve iletişim kanalları hakkında bilgi vermek, cinsel istismar riskini azaltabilir. Çocukların bu kişilere ulaşabileceklerini bilmesi, güvenlerini artırır.
5. Eğitim ve Bilinçlendirme Programları
Bilinçlendirme, sadece bireysel çabalarla değil, aynı zamanda toplum genelinde yürütülen eğitim ve bilinçlendirme programlarıyla da desteklenmelidir. Okullar ve topluluk merkezleri, çocuklara yönelik istismar konusunda eğitim programları düzenleyebilir. Bu programlar:
- Bilgi Paylaşımı: Çocuklara istismarın ne olduğunu ve nasıl korunabileceklerini anlatan bilgileri içermelidir.
- Ebeveyn Eğitimleri: Ebeveynlere, çocuklarını nasıl koruyacakları ve bilinçlendirecekleri konusunda eğitimler verilmelidir. Çocuklarını herkese emanet etmemeleri, tanıdık ya da tanımadık herkesin öpmesine dokunmasına sevmesine izin vermemesi, çocuk ile herkesi yalnız bırakmaması gerektiği aşılanmalıdır. Bu eğitimler, aile içi iletişimi güçlendirebilir ve çocukların korunmasını artırabilir.
6. Destek Sistemleri ve Kaynaklar
İstismara karşı bilinçlenmenin yanı sıra, çocuklara ve ailelerine destek sunan sistemlerin ve kaynakların da sağlanması gerekmektedir. Bu destek sistemleri:
- Danışmanlık ve Psikolojik Destek: İstismar mağdurlarına profesyonel danışmanlık ve psikolojik destek sunulmalıdır. Bu destek, çocukların yaşadıkları travmaları atlatmalarına yardımcı olabilir.
- Aile Destek Programları: Aileler, çocuklarını koruma ve bilinçlendirme konusunda eğitim almalı ve desteklenmelidir. Aile içi eğitim programları, ebeveynlerin bilinçlenmesini sağlar.
7. Toplumsal Bilinç ve Katılım
Son olarak, toplumsal bilinç ve katılım, çocukların korunmasında büyük rol oynar. Toplumda farkındalık yaratmak ve istismara karşı ortak bir tavır sergilemek, çocukların güvenliğini artırabilir. Toplumun çeşitli kesimleri, bu konuda kampanyalar düzenleyebilir ve bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirebilir.
Çocukların fiziksel, psikolojik ve cinsel istismardan korunmaları, bilinçlendirme ve eğitimle mümkündür. Ebeveynler, öğretmenler ve toplum olarak, çocukların güvenliğini sağlamak ve onlara sağlıklı bir yaşam sunmak için hep birlikte çalışmalıyız. Art niyetli, istismarcıların en yüksek cezalarla yargılanması için elimizden geleni yapmalıyız. Bilinçli ve destekleyici bir çevre, çocukların istismardan korunmalarında en etkili savunma mekanizmasını oluşturur. Dileriz dünya çocuklara bırakacağımız kadar saf ve güzel olur.
