Bazen yoğun olduğumuz için, bazen üşendiğimizden, bazense canımız aslında o işi hiç yapmak istemediğinden bir şeyleri erteleyip dururuz değil mi?
Peki sizce nedir bu “erteleme” işi? Böyle bir hastalık olabilir mi?
Gerçekten de “Procrastination” olarak da bilinen “Erteleme hastalığı” mevcut. Bu hastalık, kişinin yetiştirmesi gereken işlerini sürekli olarak ertelemesi veya yapmaktan kaçması olarak tanımlanır. “Hadi şunu da yapayım öyle hallederim”, “Nasıl olsa biraz daha vaktim var”, “Ağırdan alayım” gibi düşüncelerle toplumda çok yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Bu tip insanlar eyleme geçmektense kendi kendine bahaneler bularak işten kaçarlar. Bu durum iş veya okul hayatında kişiyi başarısızlığa sürükler.
Belirtiler
Genelde bu insanlar yapılması gerekeni sürekli olarak ötelerler. Mesela okuldan eve gelmiş bir öğrencinin uyku vaktine kadar bolca müsait vakti vardır ki bu da ertesi güne teslim edilmesi gereken ödevi için yeterli bir zaman dilimidir. Ancak çocuk kendince ödevini yapacağı saati belirledikten sonra o saat geldiğinde araya başka şeyler sıkıştırabilir. Çocuk önceden planladığı saatte işi tamamlayamadığı zaman tekrar planlayıp ileri bir zaman belirler ve belirlediği saat gelince tekrar işi erteler. Bu durum yapılması gereken iş için ihtiyaç duyulan zamanın azaldığı an gelene kadar devam eder. Kısıtlı olan zamanda içinde de ödevi üstünkörü yapar ve bitirir. Bu da başarısız bir ödev sunmakla sonuçlanır. Bu diyet, spor yapmak, iş yerinde bir projenin teslim tarihinde tamamlanması vb farklı örnekler için de geçerlidir. Bu erteleme durumu bir süre sonra alışkanlık haline gelir ve kronik erteleme davranışını ortaya çıkarır.
Sebepler
Eğer ki birey her işini ertelemeye başlamışsa ve bu durum günlük hayatını da sekteye uğratıyorsa bu hastalığa sahip olduğu düşünülebilir. Sebepleri arasında ise; motivasyon eksikliği, kötü zaman yönetimi, mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu, yanlış iş seçimi, bilgi yetersizliği ve yetiştirememe kaygısı yer alabilir.
Tedavi
Her hastalığın tedavisinin başlangıcında olması gerektiği gibi erteleme hastalığı için de öncelikli olarak kişinin rahatsızlığını kabullenmesi gerekir. Sonrasındaysa işini yapması için gerekli olan dikkat ve odaklanmaya engeller ortadan kaldırılmalıdır. Konsantrasyon düzeyinin arttırılması sonrası yapılacak iş bölümlere ayırılmalı ve planlanan zaman aralığında bu bölümler tamamlanmalıdır. Doğru ve etkili bir zaman yönetimi ve iyi bir planlamanın beraberinde kişinin kendi koyduğu kurallara uymasıyla başlayan iyileşme sürecinde yapılması gerekenler oldukça basit olmakla birlikte en önemlisi kararlılıktır. Tedavi süreci, kişinin kafasında başlayan bir süreçtir. Eğer bu durumu kafasında oturtamıyorsa ve süreç yönetimi başarısız geçiyorsa bir psikolog tarafından destek alınabilir. Erteleme hastalığı belirtileri arasında kötü zaman yönetimini düzenleyebilmek kişinin motivasyonunu arttıracağı için yapılması gerekenleri planladığı zaman dilimi içerisinde tamamlanması kolaylaşır. Bu durumda kişi öncelikle kendisine uygun ve kolay uygulanabilir bir plan tasarlamalı, günlük ve saatlik olarak bu plana uyulmalıdır. Yapılması gereken işleri önem sırasına göre sıralamak, önemli işlere öncelik vermek, optimum sürede işi tamamlamak, kişinin mükemmeliyetçilik duygusunu olumlu anlamda pekiştirecek ve bu da kişinin kendine olan güveninin yanı sıra işi bitirmeye yönelik motivasyonunu da arttıracaktır.
